Γ. Δικομματισμός και Εκσυγχρονισμός (1880-1909): διάγραμμα της ενότητας...


 2. Η οργάνωση των κομμάτων κατά το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα

  • Η επιβίωση ενός κόμματος εξαρτάται:
    1. από το θάνατο του ηγέτη του
    2. από τη θέση που έχει στην πολιτική ζωή
    3. από την τακτική του ακολουθεί
  • Ρόλο στην κινητοποίηση των οπαδών παίζουν:
    1. η οικογενειοκρατία
    2. οι πελατειακές σχέσεις
    3. η εξαγορά ψήφου
    4. η κρίση των εκλογέων
    5. οι επιρροή των κομμάτων κατά περιοχές
    6. τα συμφέροντα κάθε κοινωνικής ομάδας
  • Την περίοδο αυτή ενισχύεται ο ρόλος των κομμάτων καθώς οι εκλογείς προτάσσουν ως κριτήριο την κομματική ταυτότητα του υποψηφίου έναντι της προσωπικότητάς του και των ικανοτήτων του.
  • Οι υποψήφιοι βουλευτές προέρχονται από μεσαία και ανώτερα στρώματα.
  • Τα κομματικά μέλη προέρχονται από τα κατώτερα στρώματα.
  • Η δομή των κομμάτων:
    1. Αρχηγός
    2. κοινοβουλευτική ομάδα (ιδιαίτερα ισχυρή)
  • Η τακτική των κομμάτων περιελάμβανε:
    1. πατρωνία (διρισμοί, μεταθέσεις, κτλ)
    2. διαφθορά μέσω του διοικητικού μηχανισμού
  • Την περίοδο αυτή δεν προκύπτουν ταξικά κόμματα γιατί:
    1. οι κοινωνικές αντιθέσεις αμβλύνονταν μέσω των πελατειακών σχέσεων
    2. υπήρχε έντονη κοινωνική κινητικότητα
    3. τα δύο μεγάλα κόμματα δεν έδωσαν ταξικό στίγμα
    4. όλα τα κόμματα απευθύνονταν στους αγρότες