Β. Η ελληνική οικονομία κατά τον 19ο αιώνα: διάγραμμα της ενότητας...


3. Η διανομή των εθνικών κτημάτων

  • «Εθνικές γαίες»: Κτηματικές ιδιοκτησίες των Οθωμανών που περιήλθαν στον έλεγχο του ελληνικού κράτους «επαναστατικώ δικαίω».
  • Χρησιμοποιήθηκαν ως:
    1. υποθήκες για τη σύναψη δανείων
    2. μέσα εξασφάλισης εσόδων μέσω της εκποίησής τους
  • Εμπόδια για τη διανομή τους:
    1. τα ισχυρά δικαιώματα ιδιοκτησίας των ανθρώπων που τα καλλιεργούσαν για χρόνια
    2. η έλλειψη ξεκάθαρων τίτλων ιδιοκτησίας
    3. τα επάλληλα δικαιώματα επί της γης
    4. η απευθείας εξαγορά τους από ιδιώτες χωρίς κρατική διαμεσολάβηση
    5. οι καταπατήσεις
    6. η προσαρμογή από το οθωμανικό στο βυζαντινορωμαϊκό δίκαιο
  • Οι «εθνικές γαίες» οδηγούνταν σε πολυτεμαχισμό λόγω:
    1. έλλειψης μεγάλων κεφαλαίων
    2. τάσης απόκτησης ακίνητης περιουσίας στις πόλεις
  • Αποτελέσματα:
    1. αποτράπηκαν οι κοινωνικές εντάσεις και συγκρούσεις
    2. οι μικρές ιδιοκτησίες ήταν ευάλωτες σε κρίσεις, στις διαθέσεις της αγοράς και στους φόρους
    3. ευνοήθηκε η ανάπτυξη ενός συστήματος πολιτικής προστασίας
  • 1870-1871: νομοθετικές ρυθμίσεις με στόχο:
1.      να εξασφαλιστούν οι ακτήμονες χωρικοί
2.      το κράτος να εξασφαλίσει έσοδα μέσω της εκποίησης

  • Αντιφατικοί στόχοι που οδήγησαν μεν σε σημαντική διανομή γαιών αλλά με τα μισά έσοδα για το κράτος.