Στάσεις απέναντι στην πολυγλωσσία


Εδώ αξίζει κανείς να παραθέσει κάποια αποσπάσματα από κείμενα των G7 που περιγράφουν με πολύ πιο ρητό και απροκάλυπτο τρόπο τις γλωσσικές προτεραιότητες της νέας τάξης πραγμάτων:
«Στην ερχόμενη δεκαετία όλοι όσοι εμπλέκονται σε οικονομικές δραστηριότητες θα πρέπει να κατέχουν τη γλώσσα και να κατανοούν τον πολιτισμό μιας τουλάχιστον ακόμα χώρας στο πλαίσιο της παγκόσμιας κοινωνίας. Η διαδραστική γλωσσική εκμάθηση, υποστηριζόμενη από παγκόσμια δίκτυα, είναι ένας πολλά υποσχόμενος τρόπος για να εξασφαλιστεί η στενή επαφή του μαθητή με τη γλώσσα-στόχο… Νεωτεριστικές εφαρμογές στην περιοχή αυτή θα προσφέρουν σ’ ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων –μαθητών ή επαγγελματιών- την ευκαιρία να γνωρίσουν διαφορετικούς πολιτισμούς. Θα είναι επομένως καλύτερα προετοιμασμένοι να δουλέψουν αποτελεσματικά στην παγκόσμια αγορά… Η πρωτοβάθμια εκπαίδευση ίσως επωφεληθεί λίγο αργότερα από την εκμάθηση μέσω δικτύων ώστε να προετοιμαστούν τα παιδιά για την παγκοσμιοποίηση.».
Αυτό που γίνεται απολύτως σαφές στα παραθέματα είναι η πλήρης παράδοση της γλωσσικής και πολιτισμικής εκπαίδευσης στην αγορά και τις απαιτήσεις της. Η λογική είναι καθαρά εργαλειακή. Η γλωσσική εκπαίδευση και τα ζητήματα της πολυγλωσσίας και της πολιτισμικής πολυμορφίας συρρικνώνονται σε προβλήματα αγοράς, μάρκετινγκ και τεχνολογίας.
Δικαιούται κανείς να υποστηρίξει ότι το ήθος της επικοινωνίας που παράγεται στο πλαίσιο της παγκομιοποιημένης ελεύθερης αγοράς αντιστοιχεί σε ρηχό κοσμοπολιτισμό με ενίσχυση της ανισότητας και προώθηση μιας συρρικνωμένης ομοιογένειας.
Αν ο εθνικός ή και εθνικιστικός λόγος για τη γλώσσα καθορίζεται από μια συρρικνωτική προσέγγιση του γλωσσικού φαινομένου μέσω της ταύτισης των γλωσσικών περιεχομένων με την «ψυχή» του έθνους και τις αξίες του, ο υπερεθνικός λόγος για τη γλώσσα συρρικνώνει τη γλώσσα τόσο ως περιεχόμενο όσο και ως επικοινωνιακό εργαλείο μέσω μιας ρηχής και καθαρά εργαλειακής αντίληψης για τη γλωσσική και πολιτισμική επαφή.
Αν και ο σεβασμός για τη γλωσσική πολυμορφία είναι αναντίρρητα τμήμα ενός δημοκρατικού ήθους, αποτελεί μυθική υπερβολή η ταύτιση της πολυγλωσσίας με τη δημοκρατία και τη δημοκρατική αρμονία. Δεν είναι τελικά η γλώσσα που ενώνει ή χωρίζει, αλλά οι ιδέες. Η δημοκρατική συνείδηση του μελλοντικού Ευρωπαίου θα κριθεί στο χώρο των ιδεών και όχι –άμεσα- στον χώρο των γλωσσών. Η μυθοποίηση του ρόλου της γλώσσας συγκαλύπτει αυτή την ιδιαίτερα κρίσιμη διάσταση.

Α.Φ. Χριστίδης, «Στάσεις απέναντι στην πολυγλωσσία», στο Γλώσσα, Πολιτική, Πολιτισμός, σελ. 154

Ερωτήσεις κατανόησης
Ποιο είναι ο σκοπός της εκμάθησης μιας ξένης γλώσσας σύμφωνα με το κείμενο των G7;
Γιατί αυτό σήμερα είναι πιο εύκολο;
Σε τι μοιάζουν και σε τι διαφέρουν η επιχειρηματολογία υπέρ της εθνικής γλώσσας με την αντίστοιχη που υπερασπίζεται την πολυγλωσσία;
Γιατί η πολυγλωσσία δεν ταυτίζεται με τη δημοκρατικότητα;

το ήθος της επικοινωνίας που παράγεται στο πλαίσιο της παγκομιοποιημένης ελεύθερης αγοράς αντιστοιχεί σε ρηχό κοσμοπολιτισμό με ενίσχυση της ανισότητας και προώθηση μιας συρρικνωμένης ομοιογένειας.
Να αναπτύξεις την παραπάνω θέση σε μια παράγραφο 80 λέξεων.

Ανοιχτές ερωτήσεις
Γιατί χαρακτηρίζει ο συγγραφέας το κείμενο των G7 απροκάλυπτο;
Ποιοι λόγοι μας οδηγούν να μάθουμε μια ξένη γλώσσα; Να παραθέσεις μερικούς επιγραμματικά.
Ποιοι λόγοι μας οδηγούν να μάθουμε συγκεκριμένες ξένες γλώσσες;
Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν ή καθορίζουν τη διάκριση μεταξύ «ασθενών» και «ισχυρών» γλωσσών;
Με ποιους τρόπους θεωρείς ότι μια πολιτεία αποδεικνύει έμπρακτα το σεβασμό της στις γλώσσες που μιλιούνται στο εσωτερικό της;

Συλλογισμοί
Αν ο εθνικός ή και εθνικιστικός λόγος για τη γλώσσα… εργαλειακής αντίληψης για τη γλωσσική και πολιτισμική επαφή.
Στην ερχόμενη δεκαετία όλοι… να δουλέψουν αποτελεσματικά στην παγκόσμια αγορά
Με βάση το είδος των προτάσεων τους οι συλλογισμοί διακρίνονται σε: κατηγορικούς, υποθετικούς και διαζευκτικούς. Τι είναι ο καθένας από τους παραπάνω;

Παραγωγή λόγου
Υπόθεσε ότι εκφωνείς ομιλία στο ευρωπαϊκό συμβούλιο νέων. Προσπάθησε να εξηγήσεις τους λόγους που πολλοί νέοι στην Ελλάδα μαθαίνουν τουλάχιστον μια ξένη γλώσσα αλλά και τρόπους με τους οποίους η Ε.Ε και οι χώρες που την αποτελούν θα μπορούσαν να προωθήσουν το σεβασμό απέναντι σε όλες τις γλώσσες της Ε.Ε. ανεξάρτητα από αυτές που είναι κυρίαρχες. (500-600 λέξεις)

Δεν υπάρχουν σχόλια: